Nowe podsumowanie znajduje sie TUTAJ
Przypominam ze na mocy Ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 art. 15zzzzl. pkt 1. do odwolania WSZYSTKIE loty BSP w Polsce musza byc zgłaszane do PAŻPu. Dokonac tego można poprzez wykonanie CHECK-INu w aplikacji DroneRadar
W zwiazku ze zmiana przepisow (opis starych przepisow TUTAJ) postanowilem spisac krotkie podsumowanie dotyczace przepisow ktore obowiazuja od 1 lutego 2019. Proponuje przypiecie w glownym dziale (zamiast starego watku), gdy pojawia sie dodatkowe informacje, bede oczywiscie aktualizowal.
W niniejszym podsumowaniu skupiam sie glownie na lotach rekreacyjnych i sportowych. Loty inne niz rekreacyjne i sportowe nie beda tu szerzej omawiane.
- Link do nowego rozporzadzenia zmieniajacego:
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2019/pozycja/94
Tekst jednolity dostepny w Dzienniku Ustaw, rok 2019, poz. 1497:
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2019/pozycja/1497
Pamietac nalezy ze rozporzadzenie to nie zawiera calosci przepisow dotyczacych zasad poruszania sie w polskiej przestrzeni a wprowadza jedynie dla niektorych rodzajow statkow powietrznych (w tym dronow) wylaczenia zastosowania niektorych przepisow Prawa Lotniczego. Z tym ostatnim rowniez nalezy sie wiec zapoznac. - Najbardziej chyba aktualna, przyjazna w uzyciu i interaktywna mapa stref i ograniczen wynikajacych z przepisow:
https://droneradar.eu/mapa#aktualna (dostepne sa rowniez aplikacje na Androida i iOS).
Warto tez zajrzec do zrodla, czyli na mape PAŻPu (Polskiej Agencji Zeglugi Powietrznej) -https://airspace.pansa.pl/. - Narzedzie PANSA do uzyskiwania pozwolen na loty w przestrzeniach kontrolowanych PANSA UTM. Narzedzie jest w tej chwili w fazie testow, wiec nadal obowiazuje procedura 'papierowa' ale zachecam do zapoznania sie i w przyszlosci uzywania.
- Podsumowanie ULCu (Urzedu Lotnictwa Cywilnego) dotycace lotow rekreacyjnych i sportowych uwzgledniajace ostatnie zmiany:
http://www.ulc.gov.pl/pl/drony/zasady-w ... b-sportowe - Ustawa o ochronie osób i mienia wskazujaca (w art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a i b, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. a i b) obszary, obiekty i urzadzenia nad ktorymi loty sa zabronione (w przypadku modeli latajacych) lub wymagaja zgody zarzadzajacego (w przypadku bezzalogowych statkow powietrznych):
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971140740 - Lista terenow zamknietych oraz obiektow jadrowych nad ktorymi loty sa zabronione (w przypadku modeli latajacych) lub wymagaja zgody zarzadzajacego (w przypadku bezzalogowych statkow powietrznych), a malo kto o tym wie (szczegoly dzialek mozna znalezc na GEOPORTALU):
MON - tereny zamkniete w resorcie obrony narodowej (stan na dzien 18.04.2018)
MIR/MIB/MI - tereny zamkniete przez ktore przebiegaja linie kolejowe (stan na dzien 27.03.2014), pozniejszych zmian nalezy szukac w Dziennikach Urzedowych MIR/MIB/MI
PAA - lista obiektow jadrowych - Strefa EP R40 Slupsk w ktorej loty sa zabronione (z naszego punktu widzenia istotna jest przede wszystkim jej czesc A, gdyz czesci B i C zaczynaja sie dopiero powyzej odpowiednio 5km i 12,5km, gdzie zaden szanujacy sie droniarz nie lata)
- Dodaje zalacznik 6b okreslajacy zasady wykonywania lotow BVLOS
- Znosi koniecznosc zdania egzaminu panstwowego, wykonywania badan lekarskich oraz obniza minimalny wiek wymagany przy uzyskiwaniu Świadectwa Kwalifikacji dla bezzalogowych statkow powietrznych ponizej 5kg wykorzystywanych w operacjach VLOS
- Wprowadza mozliwosc lotow FPV bez obserwatora dla modeli latajacych i bezzalogowych statkow powietrznych ponizej 2kg do wysokosci nie wiekszej niz 50m i w odleglosci nie wiekszej niz 200m od operatora
- Znosi koniecznosc uzyskiwania zgody na lot w strefie R poza obszarem parku narodowego
- W lotach VLOS dopuszcza chwilowa utrate kontaktu wzrokowego w momencie dokonywania przez operatora kontroli parametrów lotu przekazywanych przez urządzenia będące wyposażeniem naziemnym modelu latającego lub bezzalogowego statku powietrznego
- Znosi koniecznosc zachowania bezpiecznej odleglosci od mienia
- Zastepuje niefortunne pojecie "granic zabudowy" pojeciem "zabudowy"
- Znosi zakaz lotow nad magazynami rezerw strategicznych a takze bankami i przedsiębiorstwami wytwarzającymi, przechowującymi bądź transportującymi wartości pieniężne w znacznych ilościach
- Znosi zakaz lotow nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i liniami telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi, śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne, wykonuje się z zachowaniem szczególnej ostrożności. W przypadku tych obiektow wymagane jest jedynie zachowanie szczegolnej ostroznosci.
- Wprowadza zakaz lotow nad jednostkami wojskowymi i poligonami, osobami i zgromadzeniami osób na wolnym powietrzu (niebędącymi w dyspozycji lub pod kontrolą operatora) oraz w strefie EP R40 Slupsk
FAQ czyli czesto zadawane pytania
- Co to jest dron?
Kiedys - wojskowa, zdalnie sterowana latajaca maszyna do zabijania. Obecnie - potoczne i coraz bardziej popularne (choc przez modelarzy z krwi i kosci uznawane za niewlasciwe) okreslenie na zdalnie sterowane modele latajace badz bezzalogowe statki powietrzne (wielowirnikowce, samoloty, szybowce, latajace skrzydla itp.) uzywane do zabawy badz pracy. - Czy do latania dronami potrzebuje licencji?
Jesli latasz w celach rekreacyjnych lub sportowych - nie. Licencja (a wlasciwie Swiadectwo Kwalifikacji Operatora Bezzalogowego Statku Powietrznego) wymagana jest przy innych typach lotow (np. komercyjnych). Warto jednak zastanowic sie nad uzyskaniem takiego swiadectwa - wiedza i umiejetnosci zdobyte podczas szkolenia i egzaminu z pewnoscia nie pojda na marne. - Co mi grozi za latanie niezgodne z przepisami?
Wachlarz przewidzianych kar jest dosc szeroki - od kary grzywny do pozbawienia wolnosci do lat 5, w zaleznosci od skali przewinienia. Mozliwe jest rowniez zatrzymanie drona, zatrzymanie samego operatora, mandat karny, itp. Nalezy sie rowniez liczyc z odpowiedzialnoscia finansowa badz karna w przypadku wyrzadzenia szkod w powietrzu badz na ziemi (patrz np.: https://latajlegalnie.com/2019/02/19/od ... wietrznej/ lub nieco starszy artukul https://bezzalogowe.wordpress.com/2017/ ... ika-drona/) - Czy zeby latac dronem musze posiadac ubezpieczenie OC?
Przy lotach rekreacyjnych lub sportowych ubezpieczenie OC nie jest wymaganie, jednaze warto takie ubezpieczenie posiadac na wypadek wyrzadzenia komus szkod w skutek np. nieoczekiwanej awarii. Dodatkowo ubezpieczenie takie (o ile wybierzemy wariant pokrywajacy rowniez inne kraje) moze sie przydac gdy latamy za granica gdyz w niektorych krajach jest ono wymagane. Informacje na temat ubezpieczen dla operatorow dronow mozna znalezc np. w TYM WATKU. - Co to jest odleglosc bezpieczna?
Odleglosc umozliwiajaca unikniecie kolizji (rowniez w wypadku awarii lub utraty kontroli) z uwzglednieniem panujacych warunkow, rodzaju drona i kwalifikacji operatora. Odleglosc ta moze byc okreslona zarowno w pionie (czyli nad obiektem) jak i w poziomie (czyli od obrysu poziomego obiektu). - Czy moge latac dronem w miescie?
Z punktu widzenia prawa nie ma takiego zakazu pod warunkiem zachowania 100m w poziomie od zabudowan oraz 30m w poziomie od ludzi i pojazdow (te dwa ostatnie ograniczenia nie dotycza dronow o masie mniejszej niz 600g, w takim przypadku wystarczy zachowanie bezpiecznej odleglosci poziomej). Z punktu widzenia zdrowego rozsadku lepiej jednak tego nie robic - z uwagi na gesta zabudowe, obecnosc ludzi i pojazdow a takze zageszczenie sieci radiowych mogacych zaklocac komunikacje potencjalne szkody gdy cos pojdzie nie tak (a predzej czy pozniej pojdzie) moga byc niepotrzebnie wysokie. Lepiej, szczegolnie gdy dopiero zaczynamy zabawe z dronami, latac na otwartej przestrzeni z dala od skupisk ludzkich. Oczywiscie niezaleznie od miejsca w ktorym latamy nalezy respektowanic wszelkie strefy lotnicze i inne ograniczenia. - Czy moge latac dronem nad budynkami/ludzmi/zwierzetami?
Jesli nie posiadasz Swiadectwa Kwalifikacji - nie. Rozporzadzenie naklada bowiem na pilota (niezaleznie od masy drona) koniecznosc zachowania okreslonej odleglosci poziomej. Jesli posiadasz Swiadectwo Kwalifikacji taki lot jest dozwolony pod warunkiem zachowania bezpiecznej odleglosci pionowej. - Skad bede wiedzial w jakiej strefie aktualnie sie znajduje i czy moge w niej latac?
Najprosciej sprawdzic na stronie DroneRadar lub zainstalowac aplikacje na Androida badz iOS. Oczywiscie moga sie zdarzyc sytuacje, ze informacja od DroneRadar nie bedzie kompletna - uzywaj na wlasna odpowiedzialnosc. - Co to jest wysokosc AGL i AMSL?
Skrotem AGL okresla sie wysokosc liczona od powierzchni ziemi (Above Ground Level), zas skrot AMSL oznacza wysokosc bezwzgledna nad poziomem morza (Above Mean Sea Level) - Co oznaczaja dziwne skroty typu GND, A017 lub F300?
Wszystkei te skroty okreslaja wysokosc:
- GND (ground) to poziom terenu
- Axxx, to wysokosc AMSL w setkach stop - przykladowo A017 = 17 * 100 = 1700 stop = 518m.
- Fxxx, to tzw. Flight Level czyli (w uproszczeniu) wysokosc barometryczna w setkach stop mierzona w odniesienu do cisnienia standardowego (1013.25hPa) - przykladowo F300 = 300 * 100 = 30000 stop = 9144m - Czy moge latac dronem kolo lotniska?
Prosta odpowiedz brzmi - NIE! Z uwagi na mozliwosc kolizji z wiekszymi statkami powietrznymi cywilne lotniska chronione sa tzw. strefa CTR (wieksze lotniska kontrolowane) lub ATZ (mniejsze lotniska) i z przyczyn oczywistych w strefach tych latanie jest zabronione. Istnieja jedynie 3 wyjatki od tej reguly: (1) uzyskalismy zgode od instytucji zapewniajacej kontrole ruchu lotniczego badz zarzadzajacego dana strefa, (2) latamy dronem o masie nie wiekszej niz 600g i w odleglosci co najmniej 1km od granicy lotniska i do wysokosci max. 30m AGL lub wysokosci najwyzszej przeszkody w promieniu 100m od operatora, (3) latamy dronem o masie nie wiekszej niz 25kg i w odleglosci co najmniej 6km od granicy lotniska i do wysokosci max. 100m AGL. - A co z lotniskami wojskowymi?
Podobnie jak lotniska cywilne, lotniska wojskowe rowniez maja wyznaczone strefy ochronne MCTR lub MATZ i w tych strefach latanie jest rowniez zabronione. Jedynym wyjatkiem od tej reguly jest sytuacja w ktorej uzyskalismy zgode od zarzadzajacego dana strefa. - Na czym poleaga utrzymywanie kontaktu wzrokowego z dronem
Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z dronem, zwane rowniez lotem VLOS (Visual Line Of Sight), to wykonywanie lotu w takiej odleglosci i na takiej wysokosci aby caly czas byc w stanie okreslic (bez uzycia lornetek, lunet, itp.) co dzieje sie z dronem. Jesli nie jestes w stanie stwierdzic w ktora strone obrocony jest Twoj dron - jestes za daleko lub za wysoko! Dopuszcza się chwilowa utratę kontaktu wzrokowego w momencie dokonywania przez operatora kontroli parametrów lotu przekazywanych przez urządzenia będące wyposażeniem naziemnym modelu latającego - Jak wysoko moge latac dronem?
Zgodnie z prawem tak wysoko na ile pozwala strefa w ktorej aktualnie latasz, pod warunkiem zachowania ciaglego kontaktu wzrokowego z dronem. Zaleca sie jednak nie przekraczac wysokosci 150m AGL. Powyzej tej granicy (minimalnej wysokosci dla tzw. lotow VFR) istnieje duze prawdopodobienstwo spotkania wiekszych uzytkownikow przestrzeni powietrznej. Niezaleznie od wysokosci musisz miec zawsze oczy szeroko otwarte, by nie dopuscic do kolizji z innymi uzytkownikami przestrzeni powietrznej (zasada see & avoid) - Jak daleko moge latac dronem?
Jedynie tak daleko aby caly czas utrzymywac kontakt wzrokowy z dronem (zazwyczaj ok. kilkuset metrow) - Co to jest lot FPV?
Lot FPV (First Person View) to taki lot w ktorym operator nie widzi drona a jedynie obserwuje przekazywany w czasie rzeczywistym podglad z zamontowanej na nim kamery. Daje to w pewnym sensie wrazenie bycia na pokladzie pilotowanego drona. - Czy moge latac FPV?
Tak, pod warunkiem posiadania obserwatora, ktory bedzie utrzymywal za Ciebie staly kontakt wzrokowy z dronem. Jesli nie posiadasz obserwatora, rowniez mozesz latac FPV ale tylko dronem o masie do 2kg i w takim przypadku lot musi odbywac sie na wysokosci nie wiekszej niz 50m i w odleglosci nie wiekszej niz 200m od operatora. - Czy moge latac dronem w parku narodowym?
Loty w parkach narodowych dozwolone sa wylacznie za zgodza i na zasadach okreslonych przez zarzadzajacego danym parkiem. W wielu parkach zarzadcy calkowicie takich lotow zabraniaja, w innych wymagana jest pisemna zgoda, w jeszcze innych dodatkowo pobierane sa (czasem wielotysieczne) oplaty. Ciekawe zestawienie zasad dla 10 z 23 polskich parkow narodowych mozna znalezc na tej stronie. - Czy moge latac dronem w strefach R poza terenem parkow narodowych
Tak, z wyjatkiem strefy EP R40 Slupsk gdzie loty sa zabronione. - Czy moge latac dronem w nocy?
Zasadniczo nie. Wprawdzie loty nocne nie sa wprost zabronione, jednak w przypadku dronow ciezko spelnic conajmniej dwa warunki: (1) utrzymanie kontaktu wzrokowego z dronem, (2) posiadanie zgodnego z Prawem Lotniczym oswietlenia o odpowiednim rozmieszczeniu, barwie, kacie pokrycia, zasiegu itp. Zdecydowana wiekszosc dostepnych obecnie dronow takiego oswietlenia nie posiada. - Co to jest lot BVLOS?
Lot BVLOS (Beyond Visual Line of Sight) to lot w ktorym nie jestesmy w stanie utrzymac bezposredniego kontaktu wzrokowego z dronem. Jest to przeciwienstwo lotu VLOS. - Czy moge latac BVLOS?
Nie. Polskie przepisy nie przewiduja mozliwosci wykonywania rekreacyjnych badz sportowych lotow BVLOS (nawet w przypadku posiadania swiadectwa kwalifikacji BVLOS, gdyz upowaznia ono jedynie do wykonywania lotow operacyjnych, specjalistycznych, szkoleniowych i szczegolnych typow lotow automatycznych). Wyjatkiem od tej reguly sa loty w specjalnie do tego celu wydzielonej przestrzeni powietrznej.